Arbeidsmediation: vraag en antwoord

Waar conflicten iets van alle tijden zijn, is arbeidsmediation nog maar een relatief nieuw begrip. Een begrip echter, dat we steeds vaker terugzien in de praktijk. Van alle mediation trajecten in Nederland betreft twintig procent arbeidsmediation. Arbeidsmediation geschiedt door een onafhankelijke en neutrale partij en heeft als doel een oplossing te vinden die voor zowel u als uw werknemer acceptabel is. Heeft u nog niet eerder met arbeidsmediation te maken gehad? We kunnen ons voorstellen dat u daarover wat vragen heeft. Hieronder vindt u onze antwoorden op de vaakst gestelde vragen.

Wat is arbeidsmediation?

Arbeidsmediation betreft de professionele bemiddeling door een neutrale partij in het geval van een arbeidsconflict. Een groot verschil tussen een arbeidsmediator en een advocaat is dat de eerste geen standpunt inneemt. Ook draagt een mediator zelf geen oplossingen aan, dit wordt aan u en de andere partij gedaan. Beslissingen worden door een mediator net zo min genomen. Dit betekent dat u middels overleg tot een oplossing zult komen waarmee beide partijen tevreden zijn. Wanneer beide partijen de bereidheid tot onderhandeling tonen, heeft arbeidsmediation een grote kans van slagen.

Arbeidsmediation heeft twee belangrijke kenmerken. Het traject is vertrouwelijk en deelname is vrijwillig. Arbeidsmediation wordt vaak geadviseerd door een bedrijfsarts, maar kan niet worden verplicht. Vrijwillige deelname is essentieel voor de gespreksvoering. Voorafgaand aan het eigenlijke traject tekenen u en de andere partij een mediationovereenkomst. Daar staan onder andere ook de vrijwilligheid en de vertrouwelijkheid van dit traject in beschreven. De inhoud van de gesprekken mag door geen enkele partij op welke wijze dan ook naar buiten worden gebracht.

Wat is een arbeidsmediator?

Een arbeidsmediator is een onafhankelijke en professionele bemiddelaar die u helpt bij het oplossen van een conflict en samen met de andere partij tot een oplossing te komen. De mediator is neutraal en kiest nooit en te nimmer partij. Beslissingen die tijdens de arbeidsmediation worden genomen, zijn geen beslissingen die door de mediator zijn gemaakt. De professional is er niet om te oordelen, maar om u te begeleiden in de communicatie. Een arbeidsmediator van Mediation Firm is een professional met brede juridische kennis en is opgenomen in het MfN-register, het enige erkende mediatorregister in Nederland.

Wat doet een arbeidsmediator?

Het is de taak van een arbeidsmediator om op onafhankelijke wijze tussen partijen te bemiddelen. De mediator heeft geen eigen input in het gesprek, maar ondersteunt u in het komen tot een oplossing van het probleem. Door de communicatie te bevorderen, wordt de kans groter dat het conflict kan worden opgelost. De mediator is opgeleid om in het mediationtraject verschillende technieken te gebruiken die daaraan bijdragen. Ten eerste wordt gewerkt aan het creëren van een gezonde dialoog tussen beide partijen, pas daarna wordt ingegaan op de kern van het probleem.

Wat is de rol van de arbeidsmediator?

De rol van de arbeidsmediator in een mediationtraject is altijd neutraal. Een individueel intakegesprek, dat voorafgaand aan de gezamenlijke gesprekken plaatsvindt, wordt altijd op neutraal terrein gepland. Onder een kop koffie of thee vertelt u de mediator uw kant van het verhaal. Ook wordt dit individuele gesprek gebruikt om u alles over arbeidsmediation te vertellen wat nodig is. Hetzelfde gebeurt uiteraard bij de andere partij.

Wanneer u samen aan tafel aanschuift, neemt de mediator de rol van gespreksleider in die open en eerlijke communicatie stimuleert. De arbeidsmediator komt niet met eigen oplossingen, opmerkingen of inzichten, maar stelt in plaats daarvan vragen om de situatie zo goed mogelijk te verhelderen. Suggesties kan een mediator wel doen, maar tot een oplossing komt u altijd zelf. Gezamenlijke oplossingen worden aan het eind van het traject van arbeidsmediation vastgelegd in de vaststellingsovereenkomst. Deze is bindend.

Waarom zou u een arbeidsmediator inschakelen?

Mediaton kan voor de meest uiteenlopende conflicten worden ingezet. Alhoewel men vaak geneigd is de gang naar de rechter in te zetten, is dit een dure methode die ook nog eens langslepend kan zijn. Arbeidsmediation is in de meeste gevallen sneller en zeker goedkoper. Bovendien is het minder ingrijpend dan het starten van een juridische procedure. In verreweg de meeste gevallen heeft mediation succes en kan er een goede afloop worden genoteerd. Na mediation is voortzetting van de samenwerking een stuk makkelijker dan na een juridische procedure, waarbij altijd één partij aan het kortste eind trekt.

De voordelen van arbeidsmediation

Wanneer u arbeidsmediation vergelijkt met het inschakelen van een advocaat, kunt u tot de conclusie komen dat dit veel verschillende voordelen heeft. Wij zetten de belangrijkste daarvan kort voor u op een rijtje:

Arbeidsmediation kan voor allerlei soorten arbeidsconflicten worden ingezet
Arbeidsmediation is sneller en goedkoper dan de gang naar de rechter
Arbeidsmediation is een minder ingrijpende methode om een conflict op te lossen
Arbeidsmediation bevordert de onderlinge communicatie
Bij arbeidsmediation heeft u zelf de touwtjes in handen; u en de andere partij komen samen tot de oplossing
U profiteert van deskundige gespreksbegeleiding
Respect en vertrouwen staan centraal

De nadelen van arbeidsmediation

Wellicht vraagt u zich af of er ook nadelen aan arbeidsmediation kleven. Er zijn er enkele te benoemen, die echter niet zozeer met de mediation zelf, maar meer met de inzet van de deelnemers te maken hebben. Zo geschiedt arbeidsmediation altijd op vrijwillige basis. Stemt de andere partij dus niet in met deelname, dan kan het traject niet worden gestart. Ook wordt er van u verwacht dat u de openheid toont om het standpunt van de ander te begrijpen en te erkennen. Met andere woorden: het is belangrijk om u ook op de argumenten van de ander te focussen. Luisteren is een belangrijk sleutelwoord. Ook is actieve deelname vereist; u en de andere partij komen namelijk samen tot de oplossing. Tot slot kost arbeidsmediation, al is het een stuk minder dan een juridische procedure, tijd en geld.

Hoe werkt arbeidsmediation?

Bij arbeidsmediation staan twee zaken centraal: vrijwilligheid en vertrouwelijkheid. De gesprekken vinden plaats tussen u, uw werknemer en de mediator van Mediation Firm. Die laatste neemt de positie van onafhankelijke bemiddelaar in. Na eerst individuele gesprekken te hebben gevoerd, neemt u in een volgende stap samen plaats aan dezelfde tafel. U tekent de mediationovereenkomst, waarin uitgelegd staat aan welke regels de deelnemers zich dienen te houden.

Doorgaans neemt een advocaat geen deel aan het gesprek, alhoewel dit niet per se uitgesloten hoeft te worden. Wenst u een advocaat aan uw zijde te hebben, dan kan dit wanneer de andere partij het hiermee eens is. Uiteraard staat het de andere partij net zo vrij om ook zijn eigen advocaat uit te nodigen. Het risico bestaat echter wel, dat een aanvaardbare oplossing door de aanwezigheid van advocaten minder snel zal worden gevonden. Advocaten zoeken namelijk naar het ‘gelijk’ van hun cliënt, terwijl dat bij arbeidsmediation niet centraal staat.

Tijdens het eerste gezamenlijke gesprek kunnen beide partijen hun kant van het verhaal vertellen. Het is belangrijk dat eenieder de ander de ruimte geeft om te kunnen zeggen wat hij of zij wil, zodat de lucht echt geklaard kan worden. De arbeidsmediator van Mediation Firm bewaakt en begeleidt het proces. In een eerste fase wordt de kern van het probleem naar boven gehaald. In een tweede fase kunnen de onderhandelingen beginnen. Vrijwel altijd leidt arbeidsmediation tot het maken van gezamenlijke nieuwe afspraken. Deze worden ondertekend in de vaststellingsovereenkomst. Met het tekenen van dit document geeft u aan zich aan deze afspraken te houden en komt de arbeidsmediation tot zijn eind.

Wat kost een arbeidsmediator?

Schakelt u een arbeidsmediator van Mediation Firm in, dan kunt u ervan uitgaan dat het uurtarief marktconform is. Het uurtarief wordt doorgaans gezamenlijk betaald door de partijen die gebruikmaken van de mediation, alhoewel er natuurlijk ook anders beslist kan worden. Een mediationgesprek duurt doorgaans twee uur. Na twee tot zes gesprekken weet men in de meeste gevallen tot een gezamenlijke oplossing te komen. Het oplossen van een conflict via mediation is vrijwel altijd goedkoper dan het inschakelen van een advocaat. Ook wanneer mediation niet tot een oplossing leidt, moeten de gemaakte kosten worden betaald.

Valt u beneden een bepaalde inkomensgrens? Wellicht komt u in aanmerking voor een financiële bijdrage voor mediation. Wilt u hier aanspraak op maken, dan kan uw mediator van Mediation Firm hiervoor een aanvraag indienen bij de Raad voor Rechtsbijstand. Deze zal een bijdrage toekennen wanneer het een serieus conflict betreft.

De voorwaarden voor arbeidsmediation

Arbeidsmediation betekent het werken aan een oplossing. Een oplossing die zowel u als werkgever als de andere partij dient. Vrijwilligheid en vertrouwelijkheid vormen de basis voor succesvolle mediation. Deze zaken zijn zelfs vastgelegd in het MfN mediationreglement. Behalve deze twee zijn er ook andere voorwaarden van toepassing. Wij zetten ze voor u op een rijtje:

Van partijen wordt een positieve benadering verwacht
Tijdens het mediationproces worden andere lopende procedures gestaakt
Wie namens een organisatie spreekt, kan bindende afspraken maken
De afspraken zijn pas bindend wanneer deze schriftelijk zijn vastgelegd in de zogeheten vaststellingsovereenkomst.

Zoals genoemd is arbeidsmediation een vorm van conflictoplossing met een vrijwillig karakter. Iemand verplichten tot deelname is dus niet mogelijk. Dit zou ook niet tot het gewenste resultaat leiden.

Wanneer is arbeidsmediation mogelijk?

Arbeidsmediation is in verschillende situaties mogelijk. Een verstoorde werkverhouding kan namelijk diverse oorzaken hebben. Is het conflict (nog) niet geëscaleerd en zijn beide partijen voornemens om een oplossing te vinden, dan bestaat de basis voor succesvolle arbeidsmediation. Bij mediation draait het om het vinden van een oplossing en niet om het bepalen wie er nu eigenlijk gelijk heeft. Een oordeel wordt tijdens het traject van arbeidsmediation dus nooit geveld. Bereidheid tot het zoeken naar een oplossing is dus hét ingrediënt voor een vruchtbaar traject.

Wat als het niet lukt om tot een oplossing te komen?

Het herstellen van de arbeidsrelatie is bij arbeidsmediation altijd de initiële insteek. We noemen dit ook wel herstelmediation. In de meeste gevallen lukt het om beide partijen samen tot een oplossing te laten komen. Natuurlijk kan het ook gebeuren dat u er via arbeidsmediation niet uitkomt. Dan kan de zaak -of een deel ervan- bij de rechter worden gelegd. Mocht het van een juridische procedure komen, dan blijft de inhoud van de mediationgesprekken daarbij buiten beschouwing. Gedurende het laatste mediationgesprek zal worden besloten welke informatie mag worden ingebracht en welke niet.